Alles en nog meer op 300 m²
Een stadstuin gaat steeds voor extra uitdagingen. Het is er woekeren met ruimte. In deze tuin in het Franse Lille was het niet anders. De tuin meet 300 m² en moest nog plaatsmaken voor het doorrijden en parkeren van auto’s. Tuinarchitect Thomas Leplat pakte het aan met de nodige creativiteit!
Keuze in zitten en chillen
Blikvangers in de tuin zijn het terras en de zitmogelijkheid tegen de zijmuur. Dat ze zo gezellig en uitnodigend zijn heeft veel, zo niet alles te maken met de aanpak van het decor errond. “We creëerden een zo sober mogelijk kader, waardoor de beplanting ten volle tot zijn recht komt, maar zelf niet alle aandacht opeist”, legt Thomas uit. Hij overtuigde de eigenaar de tuinmuren niet wit te schilderen – zoals ze eerst wilden -, maar antraciet. “Zo verdwijnen de muren naar de achtergrond en komen het groen en alle andere kleuren die je bijbrengt, eens zo goed uit.” Het terras ligt los van de woning en kreeg een vloer in polybeton. Het sluit daarmee in stijl en afwerking aan op de eet- en leefruimte binnen. Met dit als bijzonderheid: een omranding in grind. Het is mooi en tegelijk functioneel. Alle regenwater dat op het polybeton terechtkomt, verdwijnt tussen het grind en infiltreert vandaar in de bodem.
De terrasoppervlakte is net voldoende ruim bemeten om een tafel-stoelencombinatie en een eerder lui en gemakkelijk zitgedeelte – noem het gerust een loungehoek – comfortabel plaats te geven. Er is nog een derde zitmogelijkheid: de langgerekte betonzitbank tegen de muur van de rechterbuur. Hardhouten planken gaan voor een zo goed als altijd droog zitvlak en ruggensteun. Zachte, comfortabele kussens worden wanneer nodig naar buiten gehaald. Of zelfs zo maar, om de tuin extra gezelligheid te laten uitstralen. “De bank wordt veel gebruikt. De eigenaars drinken er graag een koffie met zicht op de tuin, maar zitten er even goed om een boekje of de krant te lezen.” Boven de zitbank hangt een kader in cortenstaal. “Het is een decoratief element waarop vaak kaarsen, decoratie en snuisterijen worden gezet. Het geeft de tuin nog wat meer eigenheid”. Het cortenstaal contrasteert mooi met de grijze polybeton en wordt nog eens herhaald als boord rond de planteilanden en om een hoogteverschil in de tuin op te vangen.
Streepjes in het pad
Van aan de keukendeur vertrekt een pad richting zitbank en garage, eigenlijk een tuinberging, helemaal achteraan. Het pad werd aangelegd als eyecatcher vanuit de woning en gaat voor een streepjescode in betonstrips. Zolang het pad het terras flankeert zijn de brede voegen tussen de strips gevuld met hetzelfde grind als rond het terras. Op die manier ontstaat er een perfecte eenheid mee. Wat verder en voor de bank groeit er kruiptijm (Thymus praecox ‘Coccineus’) in de voegen. Het is een sterk, maar vooral geurend tredplantje van niet eens vijf centimeter hoog. Het geeft een heerlijk mediterrane geur vrij die zonder meer vakantiesfeer oproept. Eens voorbij de bank vult gras de ruimte tussen de betonstrepen. Daarmee integreren de stenen zich in het gazon ernaast en lijkt de tuin zich ineens te verbreden.
Kleur voor sfeer
Achtergrond van al dat moois is een hoog bamboescherm. “Het is nog enkele jaren wachten voor de bamboe al zijn troeven uitspeelt, maar je ziet al goed wat het uiteindelijk wordt”, wijst Thomas naar de fier rechtopstaande, gele stokken van de reuzenbamboe (Phyllostachys aureosulcata ‘Aureocaulis’). “Het is een forse groeier, maar dat willen we net. Achter de muur ligt een school die goedbedoeld een hoge omheining heeft staan; een zicht dat we liever maskeren.” Eens per jaar worden tot ongeveer twee meter hoogte, de zijscheuten weggeknipt. De gele stokken vallen daardoor beter op en creëren extra visueel effect en ruimtelijkheid. Bovenaan blijft het scherm mooi gesloten. In de plantvakken gaat nog heel wat meer kleur schuil. Of het nu gaat om bloeiende vaste planten, heesters of zelfs bomen… ze kregen elk een geschikte plaats. Ook siergrassen spelen een belangrijke rol in de sfeervolle aankleding. Japans berggras (Hakonechloa macra) vormt een speelse ondergrond voor leifruit en introductie tot een collectie kruiden. Blauw heidegras (Sesleria autumnalis) speelt dan weer een hoofdrol in enkele planteneilanden als kader voor de rijkbloeiende prachtkaars (Gaura lindheimeri), ijzerhard (Verbena bonariensis), Zeeuws knoopje (Astrantia) en knopige slangenwortel (Liatris spicata). Drie meerstammige heesters, noem ze gerust kleine bomen, gaan boven dat alles uit. Een bijzondere esdoorn (Acer cissifolium), een opvallend verkleurende christusdoorn (Gleditsia ‘Sunburst’) en een vroegbloeiend en bessen dragend krentenboompje (Amelanchier lamarckii). Ze pronken op markante zichtplekken en sturen tegelijk het zicht zo ver mogelijk de tuin in.
Twee donkerbladige hazelaars (Corylus maxima ‘Purpurea’) zijn al sterk uit de kluiten gewassen. Ze werden bewaard uit alle wellicht decennia geleden aangeplante, maar ondertussen verwilderde en spontaan opgeschoten struiken die de tuin vulden tot kort voor zijn heraanleg in de zomer van 2017. Thomas zag er volop potentie in. Hij liet ze zorgvuldig snoeien, hun stammen vrijmaken en hun kruin wat hoger opwerken zodat ze nu door het leven gaan als mooie, oude meerstammige bomen. Daarmee passen ze perfect in het concept van deze eigentijdse tuin en geven ze schaduw aan varens en bladplanten als kijkblad of schout-bij-nacht (Rodgersia) en zelfs hortensia’s, allemaal planten die liever niet in volle zon staan.
Hard voor de auto
Mis je de door de bouwverordening verplichte ruimte voor de auto? Ze is er wel degelijk, maar zit als gewapend gazon verstopt onder het gras. Niemand die het ziet en absoluut geen pretbederver voor tuingenieten en -beleven. De kunststofplaten met een aaneenschakeling van allemaal aparte cellen – bloempotjes zonder bodem -, rusten op een waterdoorlatende fundering en ingezaaid met hetzelfde gazonmengsel als het niet versterkte gedeelte. Daarmee gaat het voor perfecte eenheid en kan het als één oppervlakte gebruikt en bekeken worden. Het is echter in alle omstandigheden en de klok rond, klaar om er een auto over te laten rijden. Nu gebeurt het vooral met de motor en de fietsen van iedereen van het gezin.
Tekst: Marc Verachtert
Fotografie: Artifix
